Rak piersi

Rak piersi jest najczęściej występującym na świecie nowotworem złośliwym wśród kobiet, a także jedną z głównych przyczyn zgonów nowotworowych. Światowa Organizacja Zdrowia (ang. World Health Organization) szacuje, że rocznie około 2,1 mln kobiet zachorowuje na raka piersi. W 2018 roku na świecie, z powodu raka piersi zmarło 627 000 kobiet, co stanowiło około 15% wszystkich zgonów nowotworowych w światowej populacji kobiet.

Według najnowszych danych epidemiologicznych Krajowego Rejestru Nowotworów w Polsce w 2016 roku na raka piersi zachorowało 18 615 kobiet. W tym samym roku, z powodu raka piersi zmarło 6 493 kobiet. Rak piersi, zaraz po raku płuca, jest drugim nowotworem powodującym najwięcej zgonów nowotworowych w populacji kobiet (w 2016 r. był przyczyną 14,5% zgonów nowotworowych).

Ryzyko zachorowania na raka piersi wzrasta wraz z wiekiem. To choroba, która występuje najczęściej wśród kobiet po 50 roku życia. W przybliżeniu, około 80% wszystkich zachorowań na raka piersi występuje w wieku około i pomenoapuzalnym. Starzenie się, podobnie jak w przypadku pozostałych chorób nowotworowych, także w przypadku raka piersi jest jednym z najważniejszych czynników ryzyka. Niezależnie od tego, istnieją dobrze poznane czynniki ryzyka bez wątpienia przyczyniające się do zwiększenia ryzyka zachorowania na raka piersi,  które możemy ograniczać, lub nawet eliminować. Są to m.in.:

  • nadwaga i otyłość – które podnoszą ryzyko zachorowania na raka piersi, w szczególności wśród kobiet po menopauzie. Narodowy Instytut Raka w Stanach Zjednoczonych (US National Cancer Institute) wskazuje, że podwyższone BMI (ang. Body Mass Index) jest jednym z najsilniejszych czynników zwiększających ryzyko zachorowania na raka piersi. Ponadto, otyłość po okresie menopauzy związana jest z 20-40% wzrostem ryzyka zachorowania w porównaniu do ryzyka kobiet w tym samym wieku, ale z prawidłowym BMI. Około 50% kobiet, które zachorowały na raka piersi w starszym wieku towarzyszyła również otyłość. Badania naukowe dowiodły, że skuteczne zapobieganie nadwadze i otyłości, mogłoby przyczynić się do obniżenia zachorowalności na raka piersi w krajach europejskich nawet o 50%.
  • brak lub niewystarczająca aktywność fizyczna – badania naukowe dowodzą, że kobiety aktywne fizycznie w codziennym życiu, mają niższe o nawet 25% ryzyko zachorowania na raka piersi. Efekt ten jest widoczny w szczególny sposób w przypadku kobiet po menopauzie.
  • alkohol – dane epidemiologiczne pokazują, że konsumpcja alkoholu jest związana z większym ryzykiem wystąpienia raka piersi. Picie 1-2 drinków/dzień (15-30 gramów alkoholu/dzień), zwiększa ryzyko raka piersi o nawet 30-50% w porównaniu do abstynentek, niezależnie od wieku.

Ponadto udowodniono, że czynniki hormonalne takie jak: przedłużone w czasie stosowanie hormonalnej terapii zastępczej (HTZ), wczesna pierwsza miesiączka i późna menopauza, późna pierwsza ciąża (po 35 roku życia) oraz bezdzietność również przyczyniają się do zwiększenia ryzyka zachorowania na raka piersi.

Ważnym czynnikiem chroniącym kobiety m.in. przed rakiem piersi, jest karmienie piersią. Badania naukowe dowiodły, że karmienie piersią zmniejsza ryzyko zachorowania niezależnie od wieku kobiety. Światowa Organizacja Zdrowia zachęca kobiety do karmienia piersią, jeśli tylko mają taką możliwość.

Więcej informacji na ten temat, a także dotyczących badań przesiewowych oraz prostych wskazówek jak obniżyć ryzyko zachorowania na raka, znajdziesz w broszurze „12 sposobów na zdrowie” pod adresem www.12sposobownazdrowie.pl.

 

dr n. o zdr. Paweł Koczkodaj
Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie