Zdrowa dieta, solidna dawka aktywności fizycznej i regularne badania profilaktyczne. Pamiętając o kilku prostych zaleceniach, panowie mogą znacząco zmniejszyć ryzyko zachorowania na nowotwór prostaty.
Ten niewielki narząd znajdujący się między pęcherzem a odbytem występuje tylko w męskim organizmie. U noworodków ma rozmiar zaledwie ziarna grochu. Z wiekiem stopniowo zaczyna zwiększać swoją objętość, by około 30 roku życia osiągnąć docelową wielkość i kształt. Jest nazywany zamiennie prostatą, sterczem lub gruczołem krokowym. Jaka jest jego rola w ciele mężczyzny? Odpowiada za wytwarzanie, będącej jednym ze składników nasienia, substancji, która mobilizuje plemniki do ruchliwości w drogach rodnych kobiety i zapewnia im właściwą żywotność. Choć optymalny rozmiar prostata osiąga w trzeciej dekadzie życia, nie oznacza to, że przestaje wtedy rosnąć. To narząd, który cały czas powiększa swoją objętość, co może prowadzić m.in. do łagodnego przerostu, uciskania cewki moczowej i trudności z oddawaniem moczu. To często występujące, łagodne schorzenie, które nie jest groźne dla zdrowia pacjenta. Znacznie poważniejszą chorobą jest rak prostaty, który jest drugim, po raku płuca, najczęściej pojawiającym się wśród polskich mężczyzn nowotworem. Pozytywna wiadomość jest taka, że schorzenie zdiagnozowane we wczesnej fazie rozwoju jest całkowicie wyleczalne. Poza tym sami panowie mogą znacząco zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka stercza wprowadzając do swojego życia kilka prostych zasad. Warto pamiętać o tym, by:
– nie spędzać zbyt dużo czasu w pozycji siedzącej. Taka postawa nie tylko sprzyja powstawaniu otyłości, chorobom sercowo – naczyniowym czy pojawieniu się cukrzycy typu II, ale także może przyczynić się do wystąpienia komórek nowotworowych w obrębie prostaty,
– być aktywnym fizycznie. Regularne uprawianie ulubionej dyscypliny sportu trzy razy w tygodniu lub codzienne, półgodzinne marsze dynamicznym krokiem, to jeden z najistotniejszych elementów profilaktyki w przypadku tego schorzenia,
– zdrowo się odżywiać. Zgodnie z zaleceniami Narodowego Instytutu Zdrowia PZH – Państwowy Instytut Badawczy połowę każdego posiłku powinny stanowić warzywa i owoce, po które należy sięgać 5 razy dziennie. W optymalnie skomponowanej diecie nie może też zabraknąć innych składników odżywczych. Solidną dawkę energii niezbędnej do codziennych aktywności zapewnią produkty zbożowe z pełnego ziarna, takie, jak płatki owsiane, brązowy ryż, chleb razowy lub graham, kasza gryczana czy kasza pęczak. Ten zestaw trzeba koniecznie uzupełnić o porcję białka, którego źródłem są m.in. ryby, chude mięso, rośliny strączkowe (fasolka, groch, soczewica, bób), nabiał czy fermentowane napoje mleczne, takie jak kefir, czy naturalny jogurt. Z jadłospisu najlepiej wykreślić lub znacząco ograniczyć jedzenie słodyczy, czerwonego mięsa, dań typu fast food i kwasów nasyconych takich jak masło, smalec, śmietana czy olej kokosowy. Organizmowi znacznie bardziej przysłużą się zdrowe tłuszcze nienasycone, czyli m.in. oliwa z oliwek, olej rzepakowy, orzechy, pestki czy nasiona,
– unikać lub całkowicie zrezygnować z alkoholu. Nie ma absolutnie bezpiecznej i nie wiążącej się z żadnym ryzykiem dla zdrowia ilości napojów procentowych. Znajdujący się w nich bowiem alkohol etylowy jest substancją psychoaktywną, która szybko przenika do układu nerwowego i krwionośnego, w związku z czym jest toksyczna i niebezpieczna dla całego organizmu. Spożywanie alkoholu może przyczynić się do powstania wielu niebezpiecznych chorób, takich jak zapalenie trzustki, cukrzyca typu II, schorzenia serca, udar, czy nowotwór gardła, wątroby, jelita czy prostaty.
– rzuć palenie! U mężczyzn uzależnionych od nikotyny ryzyko zachorowania na raka prostaty jest znacznie wyższe niż u osób, które nigdy nie sięgnęły po papierosa lub przed laty pożegnały się z nałogiem. Poza tym w przypadku zdiagnozowania choroby nowotworowej u palaczy, szansa na skuteczne leczenie i powrót do zdrowia jest znacznie mniejsza.
Wymienione reguły, które warto wziąć sobie do serca i wcielić w życie, to elementy profilaktyki pierwotnej, której celem jest zapobieganie chorobie poprzez eliminowanie lub kontrolowanie czynników ryzyka. Równie ważna jest prewencja wtórna, czyli regularne badania, których celem jest wczesne wykrycie choroby i zastosowanie optymalnej kuracji, by nie dopuścić do rozwoju schorzenia i pojawienia się powikłań.
Dlatego mężczyźni, którzy skończyli 45 lat powinni zacząć odwiedzać urologa. W trakcie takiej wizyty lekarz zbada gruczoł krokowy palcem przez ścianę odbytnicy. Badanie palpacyjne pozwoli sprawdzić, czy powierzchnia prostaty jest nierówna i guzkowata – co może świadczyć o pojawieniu się komórek nowotworowych. W czasie procesu diagnostycznego zostanie także określony poziom stężenia swoistego antygenu sterczowego (PSA), ponieważ u większości chorych na raka obecność tej substancji w krwi jest podwyższona. O cyklicznych badaniach nie powinni zapominać zwłaszcza panowie, którzy są w grupie ryzyka:
– przekroczyli 70 rok życia – ponad połowa przypadków choroby jest diagnozowana u mężczyzn w siódmej dekadzie życia lub starszych,
– są genetycznie obciążeni nowotworem, ponieważ tę chorobę zdiagnozowano u ojca lub brata,
– nie dbają o zdrową, zbilansowaną dietę. Zbyt częste sięganie po produkty wysokotłuszczowe i białkowe może wpłynąć na pojawienie się komórek nowotworowych
Troska o własny organizm, zdrowy styl życia i regularne badania profilaktyczne mogą znacznie zmniejszyć ryzyko wystąpienia tej konkretnej choroby nowotworowej. Warto pamiętać o jeszcze jednym aspekcie: nowotwór prostaty, wykryty we wczesnej fazie rozwoju, może być wyleczalny nawet w 90 % przypadków.
