Hasło rodem z PRL-u „Cukier krzepi” już dawno odeszło w zapomnienie. Od wielu lat ten biały proszek jest na cenzurowanym – kontrolujemy jego ilość, obniżamy zawartość w żywności i napojach, kolejne kraje wprowadzają „podatki cukrowe”. Działania te są podejmowane nie tylko ze względu na jego kaloryczność i potencjał zwiększający masę ciała, lecz także ze względu na groźne powikłania związane z nadmiernym spożywaniem cukru, takie jak cukrzyca typu 2. Ci, którzy tropią cukier w żywności i napojach powinni wiedzieć, że możemy go znaleźć także w produktach, w których się go nie spodziewamy. Mowa o papierosach tradycyjnych oraz papierosach elektronicznych.
Cukier w papierosach?
Według badania przeprowadzonego w USA niewielu konsumentów jest świadomych, że do papierosów dodaje się cukier (do 4% masy papierosa), gdyż ich producenci uparcie milczą na temat dodatków, które „upychają” w swoich wyrobach. Rolą cukru jest ulepszać smak i aromat papierosa. Niestety, dodanie cukru zwiększa toksyczność tego produktu i wpływa na jego właściwości uzależniające. Cukry sprzyjają paleniu tytoniu, ponieważ wytwarzają kwasy, które neutralizują ostry smak i wpływ dymu tytoniowego na gardło. Słodki smak i przyjemny zapach aromatów karmelizowanych cukrów doceniają zwłaszcza początkujący palacze. Dodatkowo, spalanie cukru zawartego w tytoniu powoduje wytwarzanie się w dymie aldehydu octowego, który działając synergistycznie z nikotyną wzmacnia znacząco jej uzależniające działanie na organizm osoby palącej. Poddanie cukru procesowi spalania prowadzi też do zwiększenia toksyczności dymu tytoniowego i wytworzenia jego rakotwórczego potencjału.
Czy e-papierosy mają cukier?
A co z tak popularnymi wśród młodzieży e-papierosami, których niewątpliwą zaletą dla użytkowników jest bogactwo smaków i aromatów? Owocowe, kawowe, czekoladowe, karmelowe, cynamonowe, waniliowe i dziesiątki innych słodkich smaków przyciągają szczególnie młode osoby. Pomimo zapewnień producentów e-papierosów, że słodki smak liquidów jest niezwiązany z zawartością w nich cukru naukowcy postanowili zgłębić ten temat. Okazało się, że pomimo obietnic wytwórców, badacze zidentyfikowali zarówno cukry, jak i pokrewne aldehydy w niepodgrzanych liquidach do e-papierosów. Naukowcy zwracają uwagę, że wiele słodzonych e-papierosów zawiera takie składniki jak: cukier, karmel i miód w płynnej nikotynie. Rozkład tych cukrów pod wpływem ciepła może spowodować wytworzenie dwóch toksycznych substancji, które występują również w dymie tytoniowym. Naukowcy zbadali opary uwalniane przez płyny do e-papierosów o różnym stężeniu cukrów (trzech wyżej wspomnianych rodzajów cukrów), testując w oparach poziom dwóch toksyn zwanych furanami, których obecność wiąże się ze zwiększonym ryzykiem uszkodzenia dróg oddechowych u ludzi i wystąpienia nowotworów u myszy. Badanie wykazało, że w testach laboratoryjnych opary e-papierosów uwalniały furany w ilościach podobnych do tych w tradycyjnych papierosach, a czasem wyższych.
Jednak wielu producentów e-papierosów na swoich stronach internetowych zapewnia, że słodki smak liquidu uzyskuje się nie dzięki cukrowi a słodzikom. Czy zatem można się poczuć bezpiecznie? Ufff to tylko słodzik? Niestety….badania sugerują, że słodziki dodawane do płynnej nikotyny odparowanej z e-papierosów mogą uwalniać pewne toksyny w ilościach tak wysokich, jak w dymie z tradycyjnych papierosów. Argumenty oparte o fakt, że e-papierosy zawierają słodziki, które są przecież dopuszczone do obrotu w przemyśle spożywczym nie biorą pod uwagę faktu, że spożywanie jakiejś substancji to nie to samo co wdychanie jej bezpośrednio do płuc. Zwłaszcza po podgrzaniu do 200-300 stopni.
Nikotyna a cukrzyca
Nie należy zapominać również o znaczeniu wpływu samej nikotyny na poziom cukru we krwi osoby palącej. Badania prowadzone na tradycyjnych papierosach już dawno wykazały, że nikotyna zwiększa poziom cukru we krwi oraz hamuje aktywność trzustki i wydzielanie insuliny. Ponadto u osób już chorujących na cukrzycę powoduje wzrost poziomu hemoglobiny glikowanej (A1C) o ponad 30%. Hemoglobina glikowana to wskaźnik średniego poziomu cukru we krwi w ostatnich 3 miesiącach, a jej podwyższony poziom zwiększa ryzyko groźnych powikłań cukrzycy takich jak choroby oczu, choroby serca i nerek. .
Niedawno opublikowane badania wskazują, że także używanie e-papierosów z nikotyną wiąże się ze zwiększonym prawdopodobieństwem wystąpienia stanu przedcukrzycowego.
Na koniec, nie warto zapominać, że cukry są próchnicotwórcze, zatem częste narażenie na nie podczas wapowania w połączeniu z cukrami w diecie naraża ich użytkowników na wysokie
mgr Magdalena Cedzyńska
Kierownik Poradni Pomocy Palącym
Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie
Państwowy Instytut Badawczy
