Regularna cytologia to szansa na wykrycie raka szyjki macicy we wczesnym stadium i całkowite wyleczenie. O tym badaniu nie powinny zapominać zwłaszcza kobiety, które są bardziej narażone na ten typ nowotworu.
Ten rodzaj choroby nowotworowej powstaje w obrębie szyjki macicy – to struktura, która kształtem przypomina stożek i łączy trzon macicy z pochwą. Rak zaczyna się rozwijać, kiedy uszkodzone komórki nabłonka szyjki macicy zostaną zainfekowane onkogennym wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). Zarażone komórki zaczynają się w niekontrolowany sposób dzielić i stopniowo tworzą guz. Ten proces może trwać bardzo długo, bo średni czas rozwoju nowotworu wynosi od 3 do 10 lat. Na początkowym etapie choroba nie daje żadnych objawów klinicznych, dlatego część kobiet zgłasza się do ginekologa zbyt późno, kiedy rak jest już zaawansowany. A tymczasem ten rodzaj nowotworu wykryty we wczesnym stadium można skutecznie wyleczyć. Pod warunkiem, że systematycznie korzysta się z właściwych badań, w tym przypadku z cytologii. Materiał do przeprowadzenia tego prostego testu jest pobierany w trakcie rutynowego badania ginekologicznego: lekarz za pomocą specjalnej szczoteczki robi wymaz z szyjki macicy, który później trafia do laboratorium, gdzie zostaje zbadany pod mikroskopem.
O regularnej cytologii powinny pamiętać zwłaszcza panie, które znajdują się w podwyższonej grupie ryzyka. Część czynników, które mogą wpłynąć na wystąpienie tej choroby nowotworowej ma związek z życiem seksualnym. Bardziej na raka szyjki macicy narażone są kobiety, które wcześnie rozpoczęły współżycie płciowe, miały wielu partnerów, lub uprawiały seks z osobą mającą licznych partnerów. Wirusa HPV przenoszą mężczyźni, dlatego określa się ich „wektorami” zakażenia. Niebezpieczny, w kontekście raka szyjki macicy, jest również wirus HSV-2, który wywołuje zakażenie w okolicy narządów płciowych i jest najczęściej przekazywany w trakcie kontaktu seksualnego. O cyklicznej diagnostyce nie mogą również zapominać kobiety, które wiele razy zostały mamami, zwłaszcza, jeżeli zaszły w ciążę w bardzo młodym wieku. Ryzyko raka szyjki macicy wzrasta znacząco w przypadku osób palących papierosy oraz chorujących wcześniej na dysplazję szyjki macicy średniego lub dużego stopnia (dysplazja to nieprawidłowości w budowie tkanek, które mogą w przyszłości się zezłośliwić). Na ten nowotwór narażone są także kobiety, które w przeszłości były poddawane radioterapii obejmującej miednicę Ryzyko wzrasta również w przypadku niedoboru odporności spowodowanego na przykład przyjmowaniem leków immunosupresyjnych lub zakażeniem wirusem HIV.
Najczęściej rak szyjki macicy pojawia się u kobiet między 35 a 59 rokiem życia. Rocznie w naszym kraju odnotowuje się około 3500 przypadków tej choroby, a aż 1700 z nich kończy się śmiercią pacjentek. Część pań puka do drzwi gabinetu ginekologicznego dopiero wtedy, kiedy dostrzeże jeden z niepokojących objawów, m.in. takich, jak krwawienie pomiędzy miesiączkami, krwawienie po stosunku seksualnym lub badaniu ginekologicznym, krwawienie po menopauzie lub dłuższe i bardziej obfite niż zazwyczaj krwawienie w trakcie menstruacji. Symptomem tego rodzaju raka mogą być również obfite upławy, ból w podbrzuszu lub dolegliwości bólowe występujące w trakcie stosunku seksualnego.
By jak najwcześniej zdiagnozować chorobę nowotworową i nie dopuścić do jej rozwinięcia, trzeba regularnie się badać. Aby to zrobić, wystarczy skorzystać z programu profilaktyki raka szyjki macicy, który w naszym kraju funkcjonuje już od 2007 roku i jest skierowany do kobiet między 25 da 59 rokiem życia. Bezpłatne badanie można wykonać w każdym gabinecie ginekologicznym, który ma podpisaną umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia. Cytologię może zrobić również położna posiadająca uprawnienia do pobierania wymazu, a z tego badania można skorzystać w ramach Podstawowej Opieki Zdrowotnej.
O czym trzeba pamiętać przed umówieniem się na wizytę? Badanie nie może być przeprowadzone w trakcie menstruacji, a na jego wykonanie najlepiej zgłosić się co najmniej 4 dni po zakończeniu krwawienia oraz nie później niż 4 dni przed rozpoczęciem okresu. Ważne jest również, by minimum 4 dni przed wyznaczonym terminem cytologii nie stosować leków dopochwowych.
Każda z pań objętych projektem może poddać się badaniu raz na trzy lata. Warto zadbać o swoje życie i zdrowie i systematycznie korzystać z tej prostej i ogólnodostępnej formy profilaktyki. Tym bardziej, że wykrycie nowotworu szyjki macicy na początkowym etapie, to szansa na całkowite wyleczenie bez konieczności usuwania narządów rodnych. To oznacza, że kobieta po zakończeniu kuracji i powrocie do zdrowia może zajść w ciążę.
Artykuł zatwierdzony przez Prof. nadzw. dr hab. n. med. Wojciecha Wysockiego
Zainteresowała Cię profilaktyka raka szyjki macicy? Dowiedz się więcej, klikając tutaj! A może zainteresuje Cię także profilaktyka raka piersi? Kliknij tutaj!
