Zrób C.O.Ś. dla zdrowia. Badania, które powinien wykonać mężczyzna w wieku 20, 30, 40 i powyżej 50 lat!

Wszelkie statystyki potwierdzają, że mężczyźni w Polsce w porównaniu do kobiet rzadziej badają się i mniej regularnie chodzą do lekarza. Równocześnie, to właśnie ich częściej dotyka choroba nowotworowa. Lekarze potwierdzają, że wczesne wykrycie raka daje bardzo dużą szansę na skuteczne leczenie. Mimo to, mężczyźni wciąż niedostatecznie korzystają z tej szansy. Zadbaj o swoje zdrowie niezależnie od wieku – sprawdź, jakie badania wykonać mając 20, 30, 40 i powyżej 50. lat!

Badania profilaktyczne i zdrowy styl życia to bardzo skuteczne metody walki z chorobami cywilizacyjnymi i nowotworami. Obecnie dysponujemy wiedzą o tym, jak nasze nawyki wpływają na ryzyko wystąpienia choroby i mamy badania, które pozwalają wykryć chorobę we wczesnym stadium i z dużą skutecznością ją leczyć. Tymczasem, wciąż dużym wyzwaniem pozostaje przekonanie mężczyzn do tego, że dbanie o własne zdrowie jest istotne i że profilaktyka ma ogromną wartość w kontekście utrzymania dobrego zdrowia i samopoczucia.

Jak wskazują statystyki Głównego Urzędu Statystycznego (Ochrona zdrowia w gospodarstwach domowych”, 2022) – mężczyźni rzadziej niż kobiety odwiedzają lekarza,  wykonują podstawowe badania czy uczestniczą w dostępnych programach profilaktycznych.
I to pomimo tego, że częściej narażają się na czynniki ryzyka (większe spożycie alkoholu, częstsze palenie papierosów czy dieta bogata w produkty odzwierzęce), a statystycznie żyją aż 8 lat krócej niż kobiety!

Wśród mężczyzn wciąż pokutuje przekonanie, że badania nie są przeznaczone dla nich, a profilaktyka nie jest skuteczna. Rzadziej niż kobiety myślą o zdrowiu w kontekście swojej rodziny i bliskich.

Ogromna luka w badaniach

Współcześnie, większość nowotworów wcześnie wykrytych można wyleczyć. Rak to nie „wyrok”, a profilaktyka może uratować życia. W tym kontekście warto zwrócić uwagę na ustalenia raportu Głównego Urzędu Statystycznego pt. „Ochrona zdrowia w gospodarstwach domowych” z 2022. To, że kobiety częściej niż mężczyźni korzystały z wizyt lekarskich oraz badań nie jest zaskoczeniem. Interesująca jest natomiast skala. W 2020 r. tylko 35,5% mężczyzn poddało się badaniom laboratoryjnym, w tym zaledwie 4,9% wykonało proste badanie PSA (ang. Prostate Specific Antygen) czyli badanie poziomu białka wytwarzanego przez komórki nabłonka prostaty, którego ilość zawarta we krwi informuje o nieprawidłowościach w funkcjonowaniu gruczołu krokowego. Jest to podstawowe badanie w diagnostyce raka prostaty – pierwszego pod względem częstości występowania nowotworu wśród mężczyzn w Polsce!

Jeśli chodzi o udział w programach badań profilaktycznych – skorzystało z nich tylko 2% mężczyzn w 2020 roku.

Poziom nieświadomości co do roli regularnych badań, a także ich skuteczności w ochronie zdrowia jest olbrzymi. Tym samym pozostaje ogromne pole na promocję profilaktyki
i zasadniczą zmianę. Zwiększenie świadomości wagi badań stanowi ogromną szansę dla mężczyzn na wygraną walkę z nowotworami i podniesienie jakości oraz długości ich życia.

Badać – tylko co?

Nasza wiedza na temat badań profilaktycznych w kierunku najbardziej powszechnych nowotworów jest na bardzo niskim poziomie. Wyniki pokazują także, że do mniej zorientowanych należą właśnie mężczyźni. Bowiem, badania takie jak cytologia czy mammografia (zorientowane na nowotwory dotykające kobiet) są najwyżej rozpoznawalne spośród badań (mammografia – 46% kobiet, 28% mężczyzn; cytologia – 28% kobiet, 9% mężczyzn) podczas gdy badanie prostaty czy PSA należą do najrzadziej kojarzonych – jest to odpowiednio 9% i 3% wszystkich badanych. Samobadanie jąder w kontekście profilaktyki nowotworowej wskazuje tylko 1% wszystkich badanych.

Słuszny wydaje się wniosek, że mężczyźni nie wiedzą, co i jak mogą badać, aby uchronić się przed nowotworem. Tymczasem, jest cały szereg badań i czynności, które można wykonać w każdym wieku, aby zdobyć pewność, co do swojego stanu zdrowia i zabezpieczyć się na przyszłość.

Jeśli masz 20 lat

Wiele czynności profilaktycznych i badań powinien wykonywać każdy mężczyzna bez względu na wiek. Często są to proste, codzienne czynności, które zajmują kilka minut w skali miesiąca, a w dłuższej perspektywie mogą uratować życie.

• • Powyżej 20. roku życia rozpocznij cykliczne samobadanie jąder. To podstawowy sposób profilaktyki raka jąder, który dodatkowo możesz wykonać sam, obserwując różnice w kształcie, wielkości i strukturze jąder – grudki, stwardnienia. Oczywiście nie każda zmiana to nowotwór. Niektóre zmiany, takie jak żylaki, torbiele czy wodniaki (płyn zbierający się wokół jądra) mogą wymagać kontaktu z lekarzem, ale nie stanowią zagrożenia dla życia. Natomiast wczesne wykrycie nowotworu daje duże szanse na pełne wyleczenie (wykonuj badanie raz na miesiąc).

• • Morfologia – podstawowe badanie krwi dostarcza przydatnych informacji o Twoim stanie zdrowia i pozwala wykryć stany zapalne, zakażenia czy problemy z odpornością. Badanie wykonuje się w ramach profilaktyki, a także po to, by zidentyfikować źródło niejednoznacznych objawów. Zleci Ci je lekarz pierwszego kontaktu (raz na rok).

Pamiętaj, że w zależności od dziedziczonych predyspozycji, stylu życia czy budowy ciała możesz potrzebować nieco innych badań. Na przykład badania dermatoskopowego, jeśli we wczesnym wieku dostrzegłeś niepokojące zmiany skórne czy RTG klatki piersiowej w przypadku osób, które od wczesnej młodości paliły papierosy.  

Wykonywanie okresowych badań da Ci pewność, że nie przeoczysz żadnego niepokojącego sygnału płynącego z Twojego organizmu i będziesz mógł odpowiedni wcześnie zareagować, dając sobie szanse na całkowite wyleczenie choroby

Jeśli masz 30 lat

Kontynuuj regularne samobadanie jąder – rak jąder to najczęstszy typ nowotworu pośród młodych mężczyzn do 40. roku życia. Wykonuj także okresowe badania krwi. W tym wieku warto zrobić również ogólne badanie moczu. Kontroluj swoją wagę. W niektórych przypadkach może być konieczne wprowadzenie lipidogramu (badanie poziomu cholesterolu we krwi) do swojej profilaktyki.

• • Przynajmniej co 3 lata udaj się na wizytę kontrolną do urologa, aby upewnić się, czy nie grozi Ci ryzyko raka jąder albo prostaty. 

• • W zależności od wskazań lekarza może być potrzebne USG jamy brzusznej – badanie które pozwala wykryć nowotwory nerki, wątroby czy trzustki.

Masz ukończone 40 lat?

Skorzystaj z pakietu badań profilaktycznych w ramach programu Profilaktyka 40 PLUS. Do końca czerwca 2024 r. możesz bezpłatnie wykonać pakiet badań, które pozwolą zidentyfikować albo wykluczyć objawy najczęstszych chorób cywilizacyjnych.

Dzięki proponowanym badaniom obecnym w programie możesz również wykluczyć ryzyko nowotworów układu pokarmowego, chorób sercowych, nadwagi i otyłości, schorzeń w obrębie nerek i dróg moczowych, a także nieprawidłowości hematologicznych (dotyczących krwi).

Dowiedz się więcej informacji na temat programu „Profilaktyka 40 PLUS”, a także listę bezpłatnych badań.

Regularnie wykonuj też wcześniej wskazane badania – dadzą Ci pewność, że możliwie dokładnie będziesz rozumieć sygnały, które płyną z Twojego organizmu.

• • Dodatkowo wykonaj jednorazowo badanie prostaty per rectum (fizyczne badanie prostaty wykonywane przez lekarza urologa), które pozwoli wykluczyć ryzyko nowotworu gruczołu krokowego. Badanie może także pomóc w wykryciu raka jelita grubego.

• • Jeśli jesteś palaczem albo paliłeś w młodości wykonuj także regularne prześwietlenia klatki piersiowej, aby uniknąć ryzyka nierozpoznanego raka płuc, który jest najbardziej śmiertelnym nowotworem pośród polskich mężczyzn (raz na dwa-trzy lata)

• • Jeśli w Twojej rodzinie – u rodzica albo rodzeństwa – rozpoznano raka jelita grubego możesz wykonać bezpłatne badanie przesiewowe – kolonoskopię po 40. roku życia. Kolonoskopia to badanie wykonywane przez gastroenterologa, które polega na obserwacji wnętrza jelita przy pomocy giętkiego aparatu (zwanego endoskopem) wprowadzanego przez odbyt. Endoskop jest zakończony niewielką kamerą, umożliwiającą wykrycie potencjalnych zmian na ścianach jelita (raz na 10 lat).

Sprawdź, gdzie możesz wykonać bezpłatnie kolonoskopię.

Jeśli masz 50 lat i więcej

Nie zapominaj o regularnym samobadaniu jąder, wizytach u urologa, a także badaniach krwi, moczu i kontrolowaniu wagi. W niektórych przypadkach konieczne będzie zrobienie lipidogramu oraz sprawdzenie poziomu glukozy we krwi.

• • Po 50. roku życia należy wykonać kolonoskopię – dostępną w ramach bezpłatnych badań przesiewowych (raz na pięć lat). Dodatkowo, co roku zrób badanie na obecność krwi utajonej w kale.

• • Wykonuj regularnie badanie prostaty per rectum (raz na dwa lata). Raz do roku zrób oznaczenie antygenu PSA (poziomu białka wytwarzanego przez gruczoł krokowy), które pozwoli Ci wykluczyć ryzyko nowotworu prostaty.

• • Osoby powyżej 55. roku życia, które regularnie palą papierosy mogą w ramach bezpłatnych badań wykonać  tomografię komputerową płuc.

Sprawdź, kto kwalifikuje się do programu i gdzie można wykonać badanie.

Nie ma, na co czekać!

Pomimo tego, że ryzyko wielu chorób nowotworowych dotyczy starszych mężczyzn, nie należy zaniedbywać regularnych badań w każdym wieku. Po pierwsze, niektóre nowotwory, takie jak nowotwór jąder występują często u osób młodszych. Po drugie, wczesne wykrycie nowotworu zwiększa szansę na skuteczne leczenie. Biorąc pod uwagę, że opisane  badania zajmują od kilku do kilkunastu minut w skali miesiąca – korzyści są naprawdę ogromne. Sprawdź również, jakie badania powinny wykonywać kobiety, aby wczesne wykrycie choroby  zwiększało szansę wyleczenie: „ZRÓB C.O.Ś. DLA ZDROWIA. Badania, które powinna wykonać kobieta w wieku 30, 30, 40 i powyżej 50 lat”.