Przez lata problem wysokiego spożycia alkoholu był traktowany w Polsce z pobłażaniem – szczególnie w odniesieniu do mężczyzn. Dopóki napoje alkoholowe stanowiły element celebracji czy dobrej zabawy ich wpływ dla zdrowia był pomijany. Obecnie jednak, coraz bardziej staje się jasne, że nie można przymykać oka na zagrożenie, jakim jest nadmierna konsumpcja alkoholu. Zwłaszcza, jeśli chcemy zyskać kolejne lata w zdrowiu i uchronić się przed nowotworami. Sprawdź, jakie korzyści może Ci dać ograniczenie albo odstawienie tej używki!
Wielu Polaków, głównie mężczyzn, traktuje alkohol jako integralną część swojego życia – nieodłączny element celebracji, relaksu czy oderwania od codziennego stresu. Kulturowy status tego napoju sprawił, że jest powszechnie dostępny i akceptowalny, w związku z czym istnieje ogólne przekonanie, że jego szkodliwość dla organizmu jest niewielka, a co więcej umiarkowane spożycie może mieć pozytywny wpływ na zdrowie.
I właśnie ten społeczny konsensus stanowi przeszkodę w zrozumieniu prawdziwych skutków sięgania po alkohol. Bo im więcej wypijamy alkoholu, nie koniecznie się upijając – tym poważniejsze staje się ryzyko wielu chorób, w tym nowotworowych. A jak wiadomo – mężczyźni w Polsce piją znaczne ilości i częściej niż kobietom zdarza im się picie problemowe.
Trzeba powiedzieć wprost – alkohol to trucizna, która infekuje właściwie cały organizm. Wchłaniany do krwioobiegu powoduje negatywne skutki w układzie nerwowym, pokarmowym, krążenia, a nawet w układzie immunologicznym czy hormonalnym. Ostatecznie, zgodnie z danymi Światowej Organizacji Zdrowia – alkohol może wpływać na ponad 200 rodzajów różnych chorób i jest jednym z najpoważniejszych czynników ryzyka w chorobach nowotworowych.
Ile i w jaki sposób piją mężczyźni w Polsce?
Bazując na statystykach sondażowych będących podstawą raportu „Wzory konsumpcji alkoholu” opublikowanego w 2020 r. przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (obecnie Krajowe Centrum Przeciwdziałania Uzależnień) – można powiedzieć, że mężczyźni w Polsce sięgają po alkohol trzykrotnie częściej niż kobiety (106 dni w roku w stosunku do 39). Ta różnica jest spowodowana znacznie większą częstością konsumowania piwa i napojów spirytusowych.
Ponadto w porównaniu deklarowanej ilości spożytego alkoholu w ciągu roku – okazuje się, że mężczyźni wpijają nawet 8,1 litra, podczas gdy kobiety zaledwie 2,2 litra.
Można powiedzieć, że przewaga mężczyzn w tej kwestii jest spodziewana, ale zaskakuje skala – 3,6 razy więcej alkoholu niż kobiety. Interesujące są także powody picia deklarowane przez mężczyzn. 36,6% badanych pije, ponieważ „to poprawia imprezy i uroczystości”. „Fajny nastrój” albo uczucie, które powoduje alkohol ceni łącznie ponad 57% badanych. Mniejszym poparciem cieszyły się stwierdzenia „po prostu, żeby się upić” oraz „żeby o wszystkim zapomnieć”. Co ciekawe, powód „ponieważ jest to element właściwej diety” wybrało ponad 7% respondentów – ten motywy był wskazywany dwukrotnie częściej przez osoby powyżej 65. roku życia.
Dominują motywy hedonistyczne – przyjemność towarzysząca piciu i uczucie bycia pod wpływem alkoholu; motywy związane ze świętowaniem i spotkaniami towarzyskimi; a także chęć dostosowania się do otoczenia. W przypadku mężczyzn skutkuje to znacznie częstszym występowaniem symptomów ryzykownego picia niż u kobiet – przynajmniej jeden z takich symptomów dotyczy 22,3% badanych mężczyzn – przy 6,8% kobiet.
Wygląda więc na to, że przyjemność związana z piciem alkoholu, presja społeczna, a nawet przekonanie o ważności tej używki w diecie przesłaniają negatywne skutki konsumpcji alkoholu dla zdrowia fizycznego i psychicznego.
Czy alkohol jest szkodliwy zdaniem Polaków?
W większości mieszkańcy Polski zgadzają się, co do tego, że alkohol jest szkodliwy dla zdrowia, a niektórych przypadkach może prowadzić do nowotworów. Świadczą o tym chociażby wyniki „Badania postaw zdrowotnych w zakresie profilaktyki nowotworowej” opublikowane przez Ministerstwo Zdrowia w 2023 roku. Uczestnicy ankiety poproszeni o podanie sposobów, dzięki którym można przeciwdziałać nowotworom, stosunkowo często wskazują na rezygnację albo ograniczenie alkoholu (30,5%) – częściej niż uprawianie sportu czy utrzymanie prawidłowej masy ciała. Ponadto, prawie połowa badanych twierdzi, że alkohol szkodzi w każdych ilościach.
Więcej na temat postaw Polaków i Polek w zakresie profilaktyki znajdziesz w raporcie.
Można więc wnioskować, że jesteśmy na ogół świadomi negatywnych skutków wynikających z stosowaniem tej używki. Równocześnie jednak pojawiają się głosy, że alkohol w niewielkich ilościach korzystnie wpływa na zdrowie – takie zdanie może mieć nawet 15% badanych.
To, że alkohol przychodzi nam do głowy w kontekście ochrony zdrowia – może świadczyć o tym, że przesłanka dbania o własny organizm dużo bardziej przekonuje nas do ewentualnego ograniczenia czy usunięcia alkoholu z diety – niż potencjalne zagrożenie wynikające z uzależnienia czy problemów w życiu codziennym.
Przekonaj się więc, czym grozi regularne picie – jakie skutki dla Twojego organizmu może mieć konsumpcja alkoholu, nawet po wielu latach.
Dlaczego warto ograniczyć alkohol albo całkowicie z niego zrezygnować
Ze względu na ilość przyjmowanego alkoholu, a także częstotliwość picia – mężczyźni będą szczególnie narażeni na choroby oraz schorzenia przez niego powodowane. Biorąc także pod uwagę fakt, że to oni częściej mają wzmożony kontakt z różnymi czynnikami ryzyka, takimi jak dym papierosowy czy wysokoenergetyczne dania i produkty spożywcze – ryzyko nowotworu wynikające z nadużywania alkoholu może być większe. Należy zwrócić uwagę także, że mężczyźni częściej cierpią na otyłość i zaczynają przybierać na wadze już w młodszym wieku, co w połączeniu z alkoholem stwarza dodatkowe ryzyko wielu nowotworów – w tym raka prostaty, czyli najczęstszego nowotworu pośród mężczyzn w Polsce. Oto choroby nowotworowe, których bezpośredniemu rozwojowi sprzyja regularna konsumpcja alkoholu:
- Nowotwór wątroby – trzykrotnie większa częstotliwość sięgania po alkohol w przypadku mężczyzn a także większa skłonność do picia problemowego, może mieć negatywny skutek dla wątroby. Pomimo tego, że Twój organizm lepiej metabolizuje etanol, częstość spożywania – w wydawałoby się niewielkich ilościach – może prowadzić do uszkodzenia wątroby, a nawet marskości, która może przyczynić się do nowotworu tego narządu. Jeśli cierpisz z powodu wirusowego zapalenia wątroby albo stłuszczenia spowodowanego na przykład cukrzycą, musisz mieć się szczególnie na baczności i najlepiej zupełnie zrezygnować z alkoholu.
- Nowotwory jamy ustnej, gardła, przełyku oraz krtani – spożywanie alkoholu wraz z paleniem tytoniu stanowią główny czynnik ryzyka w tych nowotworach. Alkohol działa drażniąco na tkanki górnej części układu pokarmowego, obniża zdolność regeneracji oraz umożliwia absorbcje szkodliwych substancji pochodzących ze spalania tytoniu – do tkanek. Połączenie alkoholu z papierosami przyczynia się do 75% wszystkich przypadków złośliwych nowotworów głowy i szyi. Na tego typu nowotwory najbardziej narażone są osoby po 45. roku życia – i przede wszystkim mężczyźni, którzy chorują 5 razy częściej niż kobiety.
Nie ma bezpiecznej ilości
Każdy kontakt z alkoholem stanowi zagrożenie dla zdrowia – w tym sensie nie można mówić o jego bezpiecznej ilości. Wypicie lampki wina czy kieliszka albo dwóch alkoholu wysokoprocentowego może się wiązać z niskim ryzykiem, ale wszystko tak naprawdę zależy od osoby – płci, wagi, kondycji organizmu – oraz częstotliwości sięgania po alkohol. Nadużywanie z kolei może skracać życie średnio o 16 lat!
Warto w tym celu zastanowić się nie tylko nad ograniczeniem spożycia, a nawet wyeliminowaniem alkoholu ze swoich nawyków – dzięki czemu uzyskasz silną ochronę przed nowotworami szyi i głowy oraz rakiem wątroby, a także innymi chorobami, będącymi konsekwencją nadmiernych kilogramów. Jeśli nie obawiasz się konsekwencji społecznych regularnego picia alkoholu czy ryzyka uzależnienia – pomyśl o swoim zdrowiu. Za każdym razem, gdy sięgniesz po alkohol, zastanów się, jakie długotrwałe skutki może on spowodować. Pamiętaj także o wyjątkowo szkodliwym połączeniu z dymem papierosowym. Proste decyzje dotyczące nawyków mogą przedłużyć Ci życie!
Alkohol stanowi także duże niebezpieczeństwo dla zdrowia kobiet. Sprawdź, w jaki sposób może prowadzić do nowotworów: Zrób C.O.Ś. dla zdrowia. Jak nadużywanie alkoholu może wpłynąć na ryzyko nowotworów u kobiet.
