Nadmierne spożywanie alkoholu to problem, który pomimo wzrostu świadomości społecznej i wiedzy o jego szkodliwości, wciąż jeszcze jest w naszym kraju daleki od rozwiązania. W statystykach konsumpcji przewaga stoi po stronie mężczyzn, ale to kobiety pod wieloma względami są bardziej podatne na negatywne skutki zdrowotne nadmiernego picia. Dowiedz się, jakie to są skutki i co możesz zyskać, ograniczając albo zupełnie odstawiając napoje alkoholowe.
Sięgamy po niego w chwilach relaksu i smutku. Nie wyobrażamy sobie bez niego spotkań towarzyskich i świętowania. Alkohol – przez wieku stał się nieodłącznym elementem interakcji społecznych i kultury celebracji w naszym kraju. W ostatnich latach coraz głośniej mówi się o jego szkodliwości dla zdrowia, ale pomimo wielu dowodów wciąż nie doceniamy jego wpływu na pracę naszego organizmu i przebieg życia codziennego. Nadal pewnym tabu pozostaje nadużywanie alkoholu przez kobiety oraz alkoholizm wysokofunkcjonujący dotyczący osób uzależnionych, które z powodzeniem wykonują swoje obowiązki zawodowe, spełniają role społeczne i mają ustabilizowaną sytuację finansową.
Tymczasem nie trzeba pić dużych ilości alkoholu albo regularnie się upijać, aby zwiększyć ryzyko chorób, w tym nowotworowych – a skutki zależą tak naprawdę od wieku, płci, wagi czy ogólnego stanu zdrowia. Jeśli bierzemy pod uwagę taki czynnik jak płeć – to organizm kobiety gorzej reaguje na alkohol niż mężczyzny. Różnica polega na ilości gromadzonej wody ciele oraz zawartości tkanki tłuszczowej. Dodatkowo, większa ilość estrogenów przekłada się na intensywniejsze wchłanianie alkoholu. Efektem mogą być liczne problemy zdrowotne. W przypadku wypicia takiej samej ilości alkoholu w przypadku kobiety i mężczyzny o podobnej wadze – kobieta otrzyma go faktycznie nawet o 40% więcej.
A skutki regularnego spożywania alkoholu – poza oczywiście gorszym samopoczuciem fizycznym i psychicznym w momencie ustępowania jego efektów – dotyczą właściwie całego organizmu. Poczynając od dodatkowych kilogramów, poprzez wpływ na pracę serca, wątroby, układu pokarmowego czy immunologicznego, a kończąc na problemach natury emocjonalnej i psychicznej, w tym depresji.
Ile i w jaki sposób pijemy
Zgodnie z raportem „Wzory konsumpcji alkoholu” opublikowanym w 2020 r. przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (teraz Krajowe Centrum Przeciwdziałania Uzależnień) okazuje się, że prawie trzy czwarte kobiet regularnie spożywa alkohol. Są to ilości znacznie mniejsze niż w przypadku mężczyzn (różnica związana jest przede wszystkim z większą częstością sięgania po piwo i napoje spirytusowe przez mężczyzn) – średnia to 37 dni w roku w przypadku kobiet wobec 106 dni w przypadku mężczyzn. Jeśli porównać ilość spożytego czystego alkoholu w ciągu roku – to w przypadku kobiet jest to 2,2 litra, a w przypadku mężczyzn 8,1 litra.
Summa summarum, kobiety piją mniej, ale warto rzucić okiem również na motywy zarówno picia alkoholu przez kobiety, jak i zachowania abstynencji – na które same wskazują w badaniu. W przypadku picia głównym motywem jest „poprawa imprezy i uroczystości” oraz dobry nastrój czy uczucie towarzyszące stosowaniu alkoholu. Z kolei w przypadku abstynencji, kobiety najczęściej wskazywały na szkodliwość alkoholu dla zdrowia, brak zainteresowania alkoholem czy marnowanie pieniędzy. Co ciekawe, strach przed uzależnieniem („Boję się, że mogłabym mieć problemu lub zostać alkoholikiem, gdybym piła”) jest jednym z rzadszych motywów abstynencji – wskazuje na niego zaledwie 19,5% kobiet.
Wydaje się więc, że strach przed uzależnieniem nie jest wystarczającym powodem, żeby nie pić, w tym sensie zagrożenie, jakim jest alkohol, może być często lekceważone.
Co myślimy o szkodliwości alkoholu
Wydaje się jednak, że mieszkańcy Polski zgadzają się na ogół, co do szkodliwości alkoholu dla zdrowia. Można to wywnioskować z „Badania postaw zdrowotnych w zakresie profilaktyki nowotworowej” opublikowanego przez Ministerstwo Zdrowia w sierpniu tego roku. Osoby uczestniczące w badaniu, zapytane, o wskazanie sposobów, dzięki którym ich zdaniem można przeciwdziałać chorobie nowotworowej często wskazują na rezygnację czy ograniczenie alkoholu (30,5%). Przy ocenie wpływu na zdrowie tej używki – prawie połowa badanych jest zdania, że alkohol szkodzi w każdej ilości. Zaledwie 15% twierdzi, że alkohol w niewielkich ilościach korzystnie wpływa na zdrowie. A tylko 2%, że alkohol nie ma wpływu na zdrowie.
Więcej na temat postaw Polaków i Polek w zakresie profilaktyki znajdziesz w raporcie.
Wygląda więc na to, że kobiety i mężczyźni w Polsce są na ogół świadomi szkodliwego działania alkoholu dla zdrowia i to właśnie ten aspekt bardziej ich przekonuje do rezygnacji z konsumpcji – niż ewentualne uzależnienie czy wpływ tej używki na życie codzienne i relacje społeczne.
Dlatego więc warto znać skutki regularnego picia – w szczególności te odnoszące się do zdrowia i pracy całego organizmu.
Dlaczego powinnaś go unikać?
Jak wspominaliśmy wcześniej alkohol wywiera znacznie większy wpływ na zdrowie kobiet niż mężczyzn – powodem są różnice w zawartości wody i tkanki tłuszczowej w organizmie. Te różnice dotyczą także metabolizowania alkoholu w żołądku, który w przypadku kobiet jest mniej efektywny. To może przyczyniać się do wielu problemów zdrowotnych, w tym sprzyjać przybieraniu na wadze – a otyłość stanowi jeden z poważniejszych czynników ryzyka w chorobach nowotworowych. Oto główne zagrożenia, które może powodować alkohol dla Twojego zdrowia:
- Nowotwór wątroby – Ze względu na inną efektywność metabolizowania alkoholu w przypadku kobiet, zaburzenia pracy wątroby występują już po mniejszej ilości
i krótszym okresie picia niż u mężczyzn. A trzeba pamiętać, że alkohol uszkadza tkanki wątroby i może prowadzić do marskości, a nawet raka. Marskość to istotny czynnik ryzyka w nowotworze tego narządu. Przy czym rak wątroby zazwyczaj rokuje gorzej, ze względu na późne wykrycie. - Nowotwory jamy ustnej, przełyku, krtani i gardła – nie dość, że alkohol negatywnie wpływa na DNA komórek i zaburza ich zdolność do regeneracji, to dodatkowo podrażnia błonę śluzową jamy ustnej, przełyku, krtani i gardła. Wyjątkowo szkodliwe jest łączenie ze sobą alkoholu i dymu papierosowego, które nawet 5-krotnie podnoszą ryzyko nowotworu tych narządów. To bardzo niebezpieczna mieszanka – alkohol uszkadza nabłonek, a to umożliwia wnikanie niebezpiecznych substancji z dymu tytoniowego do tkanek.
- Nowotwór piersi – alkohol może przyczyniać się do podwyższenia poziomu estrogenu we krwi i w ten sposób prowadzić do powstawania nowotworu piersi. Dotyczy to szczególnie kobiet cierpiących z powodu nadwagi i otyłości. Szczególnie ryzykowne może być picie w młodszym wieku ze względu na fakt, że w trakcie menstruacji poziom estrogenów jest i tak jest już wysoki, a picie dodatkowo zaburza gospodarkę hormonalną – efekty takiego postepowania mogą się ujawnić po wielu latach.
Odstaw alkohol, przedłuż swoje życie
Okazuje się więc, że odstawienie alkoholu jest dobre nie tylko dla ogólnego samopoczucia, jakości życia czy relacji społecznych. Abstynencja daje istotne korzyści zdrowotne – pozwala unikać nowotworów głowy i szyi, wątroby, a nawet piersi. To powinien być ważny argument dla kobiet – odstawienie go może przedłużyć życie.
Jeśli planujesz długie życie i nie chcesz się martwić ciągle o swoje zdrowie – zrezygnuj z alkoholu. Nawet ograniczenie jego spożywania i unikanie połączenia z dymem tytoniowym może być dobrym pierwszym krokiem w walce o zdrowe życie.
